تجارت الکترونیک

عبارت “تجارت الکترونیک” عبارت جذابیست که خطوط پرداخت، بانکداری و فناوری اطلاعات را به هم متصل می کند.

تجارت الکترونیک، اصطلاحی که در اواخر قرن بیستم پدیدار شد، به خرید و فروش کالاها و خدمات از طریق اینترنت اشاره دارد. رشد تجارت الکترونیکی به ویژه با پیشرفت در فناوری اینترنت و گسترش دستگاه های دیجیتال، رشد نمایی بوده است. راحتی، دسترسی و انتخاب گسترده محصولات، تجارت الکترونیک را به انتخابی برتر برای بسیاری از مصرف کنندگان در سراسر جهان تبدیل کرده است.

تاریخچه صنعت پرداخت در تجارت الکترونیک در ایران و جهان

تاریخچه صنعت پرداخت در تجارت الکترونیک هم در جهان و هم در ایران نشان دهنده رشد و تکامل قابل توجه‌ای است. در سطح جهانی، بازار پرداخت الکترونیکی در تجارت الکترونیک تا سال ۲۰۲۲ میلادی شاهد رشدی معادل ۳۲.۷ میلیارد دلار آمریکا بوده و انتظار می‌رود با نرخ رشد ترکیبی سالانه ۱۲.۹ درصدی رشد کند. این رشد با گسترش فزاینده تجارت الکترونیک و اقتصاد دیجیتال ‌محور همراه بوده است که نیاز به گزینه‌های پرداخت الکترونیکی را افزایش داده است. همچنین، نفوذ اینترنت و افزایش مالکیت تلفن‌های هوشمند تمایل به پرداخت‌های آنلاین را تقویت کرده، و همزمان تلاش‌های جهانی برای گنجاندن افراد بیشتری در نظام مالی و کاهش تعداد افراد فاقد حساب بانکی به پذیرش گزینه‌های پرداخت آنلاین کمک کرده است.

در ایران، سیستم بانکی شتاب به عنوان یک سیستم تسویه الکترونیکی و پرداخت‌های خودکار در سال ۲۰۰۲ معرفی شد تا یک زیرساخت یکپارچه برای سیستم بانکی ایرانی به منظور انجام تراکنش‌های مبتنی بر کارت فراهم کند. قبل از معرفی این سیستم، برخی از بانک‌های ایرانی کارت‌هایی صادر می‌کردند که تنها در دستگاه‌های ATM و POS بانک صادرکننده قابل استفاده بودند. با معرفی سیستم شتاب، تمام بانک‌ها ملزم به رعایت استانداردهای آن و اتصال به این سیستم شدند. در سال ۲۰۰۷، قبل از تحریم‌های جدید علیه ایران، کارت‌های ویزا و مسترکارت برای فروش آنلاین و در ترمینال‌های کارت الکترونیکی در مراکز خرید، هتل‌ها، رستوران‌ها و آژانس‌های مسافرتی برای ایرانیان و گردشگران خارجی امکان‌پذیر و در دسترس بودند. تا سال ۲۰۱۰ تقریباً هر شعبه بانکی در ایران دارای یک دستگاه ATM متصل به سیستم شتاب بود.